Η Νάπολη των χιλίων χρωμάτων

Napoli

Την πρώτη φορά που επισκέφτηκα την Νάπολη ήταν μια ημερήσια εκδρομή από τη Ρώμη. Είχα πάρει το τρένο από το Termini και κατεβαίνοντας στον κεντρικό σταθμό της πόλης ήταν σαν να είχα βγει σε άλλο τόπο, σε άλλη διάσταση, σε άλλο χρόνο. Κοιτούσα κι άκουγα γύρω μου και δεν προλάβαινα να αποτυπώνω και να αφομοιώνω εικόνες κι ήχους. Όλα ήταν στο μάξιμουμ, το φως, ο ήλιος που την έλουζε απλόχερα, η ενέργεια της. Αισθάνθηκα σαν να παρασυρόμουν σε μια δίνη, έτσι αφέθηκα, ακολούθησα τυχαία δρόμους και στενά, έκανα τα βασικά, έφαγα σφολιατέλα και πίτσα στο χέρι, η ώρα πέρασε, γύρισα στον σταθμό για να πάρω το τρένο της επιστροφής. Το τρένο έφευγε την ώρα που έπεφτε ο ήλιος, κι εκείνο το ηλιοβασίλεμα -το ωραιότερο που έχω δει στη ζωή μου- ήταν σαν να είχε σκύψει ο ήλιος και φιλούσε την πόλη.
Πέρασαν δύο και κάτι χρόνια και να'μαι πάλι σ'αυτην την πόλη των "χιλίων χρωμάτων"*.

Η Νάπολη από ψηλά

Η Νάπολη είναι μια πόλη που μπορείς να την νιώσεις, να την ζήσεις, να την αφομοιώσεις, χρησιμοποιώντας αποκλειστικά τις αισθήσεις. Οι ταξιδιωτικοί οδηγοί δεν ωφελούν, πρέπει να βλέπεις, να κοιτάς, να ακούς, να αφουγκράζεσαι.
Η Νάπολη είναι επίσης η πόλη των χιλίων αντιθέσεων. Η φτώχεια συγκατοικεί με την αστική τάξη, η miseria πάει χέρι-χέρι με τη nobilità. Η σκληρή της όψη υπάρχει σχεδόν σε όλες τις γωνιές της. Αλλά η τραχύτητα της καθημερινότητας της μαλακώνει όταν ο Ναπολιτάνος πιάνει το τραγούδι με την υπέροχη φωνή του! Σ'αυτήν την πόλη όλοι τραγουδούν!  Και τραγουδούν πανέμορφα! Κι οπουδήποτε! Ο σερβιτόρος θα σου φέρει την παραγγελία σου τραγουδώντας, από τα παράθυρα των σπιτιών ακούγονται μικροί, μεγάλοι, γυναίκες, παιδιά να τραγουδούν, στις πλατείες, στα βιβλιοπωλεία! Μα κι η ίδια η ντοπιολαλιά είναι μουσική από μόνη της!

Piazza del Plebiscito

Η Ναπολη θέλει περπάτημα για να την εκτιμήσεις όπως πρέπει. Θέλει να μπεις στα στενά δρομάκια του centro storico, να κοιτάξεις ψηλά στις μπουγάδες που απλώνονται ανάμεσα. Να βρεθείς στην περιοχή των Decumani, με κύριο πέρασμα την via Tribunali, να περάσεις απέναντι (από τη via Toledo) στην Quartieri Spagnoli, να χαζέψεις στην αγορά της Pignasecca, να κατεβείς στην Piazza del Plebiscito και συνεχίζοντας να βγεις στο Lungomare και να περπατήσεις προς τις πιο chic περιοχές της Chiaia και Mergellina, ή αν θες κάτι ακόμα πιο μεγαλοαστικό πάρε το τελεφερίκ από το σταθμό Montesanto για να βρεθείς στο Vomero από όπου θα έχεις και εντυπωσιακή θέα της πόλης. Ή για ακόμα πιο κραυγαλέα εντύπωση αντιθέσεων πάρε το ασανσέρ από την οδογέφυρα της οδού Via Santa Teresa degli Scagli για να βρεθείς εν ριπή οφθαλμού από το ευχάριστο αστικό τοπίο της Stella, στην παλιά συνοικία της Sanità εδώ που οι μπουγάδες απλώνονται -στην κυριολεξία- στο πεζοδρόμιο.

Castel dell"Ovo

  Κι όσο θα περπατάς τόσο δεν θα χορταίνεις αυτήν την υπέροχη ναπολιτάνικη διάλεκτο, όσο θα περπατάς θα συνηθίζεις την, από άλλο κόσμο, οδήγηση των Ναπολιτάνων, θα συνηθίζεις τον καφέ στρέτο που σερβίρεται στα καφέ-μπαρ, θα συνηθίζεις τα στενά δρομάκια των συνοικιών, θα συνηθίζεις να βλέπεις τόσα πολλά ζαχαροπλαστεία με τόσο πολλές λιχουδιές, τόσο πολλές πιτσαρίες, θα συνηθίζεις να βλέπεις αυτό που έχει αρχίσει να χάνεται εδώ, παρέες γειτόνων να έχουν μαζευτεί σε μια γωνιά και να συζητούν, θα συνηθίζεις τον Ναπολιτάνο να χαιρετά φωναχτά το φίλο του, θα συνηθίζεις τον ήχο και το φως αυτής της πόλης.

Η Νάπολη έχει έναν έντονα μελοδραματικό χαρακτήρα γι αυτό ίσως να είναι ιδιαίτερη η σχέση των κατοίκων της με τον θάνατο. Η Νάπολη είναι γεμάτη κατακόμβες που κρύβουν περίεργες -κι ευτυχώς χαμένες στο χρόνο- συνήθειες ταφής που φτάνουν πίσω στον 5ο αι, μ.Χ..

Catacombe San Gaudioso

Αξίζει τον κόπο η επισκεψη σε κάποιες από αυτές αλλά μετά επιβάλλεται η επίσκεψη στο Νεκροταφείο Fontanelle, όπου βρίσκεται ο χώρος στον οποίο έχουν εναποθέσει τα οστά χιλιάδων κατοίκων της πόλης. Η αίσθηση είναι παράξενη, μελαγχολική. Μπορεί κανείς να δει διάφορα αντικείμενα, από νομίσματα μέχρι εισητήρια, που αφήνουν οι Ναπολιτάνοι πάνω στα κρανία, σαν να μην  θέλουν οι νεκροί να παραμένουν ξεχασμένοι.

Pompeii

Η αίσθηση του θανάτου είναι έντονη και στην Πομπηία. Η επίσκεψη σ'αυτόν τον αρχαιολογικό χώρο επιβάλλεται, είναι σχεδόν υποχρεωτική. Περπατάς στην καλά συντηρημένη -χάρη στην ηφαιστειακή λάβα- πόλη κι έχεις την εντύπωση ότι ξαναζωντανεύει, ότι θα πέσεις ξαφνικά πάνω στον Μάρκους Λουκρέτιους ή τον Τρέμπιους Βάλενς- ονόματα που είδα από το φυλλάδιο που παίρνεις στην είσοδο Αν επιχειρήσεις να πας στην Πομπηία με τα ΜΜΜ οπλίσου με υπομονή. Ο προαστιακός Circumvesuviana έχει κάθε μισή ώρα περίπου δρομολόγιο- τουλάχιστον αυτήν την εποχή, τέλη Οκτωβρίου- και γίνεται το απίστευτο πήξιμο με τόσους τουρίστες που θέλουν να πάνε στην Πομπηία, ή στο "a great place to play hide and seek" όπως την περίεγραψε ένα Άγγλος τουρίστας που περπατούσε πίσω μου και λύθηκα από τα γέλια γιατί ήμουν τόσο κουρασμένη  που το μόνο που ήθελα ήταν να γυρίσω πίσω στην πόλη- και ναι, η σκηνή όπου όλοι οι τουρίστες το ρίχναμε στο κρυφτό ανάμεσα στα χαλάσματα μου φάνηκε αστεία (ζητώ ταπεινά συγγνώμη από αρχαιολόγους κι αρχαιολάτρεις).

Pompeii

Πίσω στην πόλη λοιπόν, την πόλη με τις χίλιες φήμες. Άφησε τες πίσω τις κακές όταν την επισκεφτείς. Κράτησε τις καλές. Άλλωστε το μόνο σου πρόβλημα θα είναι το φαγητό. Γιατί θα θες να φας παντού! Θα έχεις φάει στην τάδε τρατορία ή πιτσαρία και βγαίνοντας έξω να πέφτεις σε άλλη και να λες "πρέπει να έρθω ΚΑΙ εδώ για φαγητό". Αυτό είναι το πρόβλημα¨Πού θα πρωτοφάς!

Ragu Napoletano

Γιατί η Νάπολη είναι πρωτ'απ'όλα φαγητό! Κι όπως μου είπε η κοπέλα που με υποδέχτηκε στο Β&Β,  "Mangia! Mangia! Mangia!" "Φάε! Φάε! Φάε!. Αν θες, μην κάνεις τίποτε άλλο, αλλά φάε". Εντάξει, Virginia, βρήκες άνθρωπο να σου φέρει αντίρρηση! Κι έφαγα!

 Κι όπου έφαγα, έφαγα πολύ καλά και φθηνά! Δεν θα συστήσω τρατορία ή πιτσαρία γιατί είναι αμέτρητα τα σημεία κι όλα σερβίρουν ωραία ντόπια κουζίνα.

Κι επιβάλλεται να φας ραγού, το κλασικό "κοκκινιστό"(ας πούμε) των Ναπολιτάνων. Και σε αυτό επέμενε η Virginia, κι ούτε διανοήθηκα να την παρακούσω! Αλλά έπρεπε να φάω και μοτσαρέλα, πολλή μοτσαρέλα, γιατί δεν τη χόρταινα, γιατί η ναπολιτάνικη μοτσαρέλα έχει γεύση τόσο διαφορετική, η mozzarella campana είναι από άλλο γαστρονομικό πλανήτη!

Γλυκά απίστευτα σε ποσότητα και ποικιλία, cassatina, sfogliatella, baba', zeppole, cannoli κλπ, τα ζαχαροπλαστεία είναι σκέτος πειρασμός. Κάτσε σε κάποιο από αυτά, πάρε ένα καφέ (στρέτο είπαμε, ξέχασε τα φρέντο καπουτσίνο, αν ζητήσεις θα σε αγριοκοιτάξουν- και δικαίως!) διάλεξε ένα γλυκό κι απόλαυσε το. Γύρω σου η πόλη θα τρέχει στους ρυθμούς της, αλλά εσύ θα έχεις φύγει αλλού με αυτές τις υπέροχες κρέμες με τις οποίες γεμίζουν τα γλυκά τους.

 Και, εννοείται, gelato, πολύ gelato παντού!

Η Νάπολη είναι και Napoli, κι αν είσαι οπαδός άλλης ποδοσφαιρικής ομάδας μην το πεις πουθενά, κυρίως αν είσαι Γιουβεντίνος. Τη μέρα που παίζει η ομάδα η πόλη είναι σε αναβρασμό. Άσε το ξενοδοχείο και βρες πού έχουν μαζευτεί οι ντόπιοι να δουν το ματς και δες το μαζί τους.

 Τι άλλο λοιπόν είναι η Νάπολη; Είναι μια πόλη που αγαπά το γκράφιτι, η σύγχρονη αυτή μορφή τέχνης ταιριάζει με την ιδιοσυγκρασία της. Υπάρχουν διάσημα έργα παντού, μέχρι και Banksy έχει, κορυφαίο θεωρείται το γκράφιτι του Jorit (πασίγνωστου ναπολιτάνου γκραφιτά) που αναπαριστά τον προστάτη άγιο της πόλης San Gennaro, το πρόσωπο του οποίου θυμίζει επικίνδυνα...τον δικό μας πρωθυπουργό (τρομάρα του)!

Η Νάπολη πάνω απ'όλα είναι οι άνθρωποι της, είναι οι άλλοι Ιταλοί, όχι οι κομψοί Ρωμαίοι, ούτε οι βουτηγμένοι στην τέχνη Φλωρεντίνοι, ή οι αριστοκράτες Βενετσιάνοι ή οι πλούσιοι Μιλανέζοι. Είναι οι άλλοι Ιταλοί, αξιαγάπητοι, ανεπιτήδευτοι, λάτρεις του καλού φαγητού, της μελωδίας, της πόλης τους. Δεν θα ξεχάσω ποτέ το νέο παιδί που μας ξεναγούσε στις κατακόμβες του San Gaudioso και με δάκρυα στα μάτια, μας ζήτησε να σταματήσουμε να ταυτοποιούμε την αγαπημένη του πόλη με τα γνωστά κακά στοιχεία που διαμόρφωσαν τη φήμη της, μας ζήτησε να την αγαπήσουμε γι αυτό που πραγματικά είναι. Κι είναι πολλά! Πάρα πολλά και πανέμορφα σαν τα ηλιοβασιλέματα που αγκαλιάζουν την πόλη, με τον ήλιο να στέλνει ως φιλί το τελευταίο φως της μέρας.

*************************

Sorrento + (Positano- Amalfi)

Sorrento

Το ταξίδι στη Νάπολη δεν ξεκίνησε από τη.. Νάπολη αλλά από το Σορρέντο! Το Σορρέντο βρίσκεται στο νότιο ορεινό άκρο του Κόλπου της Νάπολης. Η πόλη είναι χτισμένη πάνω σε βραχώδες έδαφος αρκετά μέτρα πάνω από το ύψος της θάλασσας.

Sorrento

Είναι μια όμορφη, μικρή πόλη, διάσημη για τις ..λεμονιές της, όπως όλη η περιοχή! Εξού και το λιμοντσέλο που πωλείται παντού κι όλοι διατείνονται ότι πουλούν το καλύτερο! Έχει έντονη τουριστική κίνηση, κυρίως γιατί αποτελεί την αφετηρία για επίσκεψη στην Costa Amalfitana.

Costa Amalfitana

Η Costa Amalfitana είναι μια απίστευτη εμπειρία από μόνη της. Όσοι έχουν κάνει τη διαδρομή ξέρουν περί τίνους πρόκειται. Εκπληκτικής ομορφιάς τόπος αλλά κι τέλειωτο στροφιλίκι και γκρεμίλα, ένα τοπίο που κόβει την ανάσα, όπως την ανάσα κόβει κι ο ίδιος ο δρόμος, στενός όσο δεν παίρνει, στο χείλος του γκρεμού και το πιο φρικτό...διπλής κατεύθυνσης!!! Είναι απορίας άξιο πώς τα καταφέρνουν οι οδηγοί αλλά εδώ καταλαβαίνεις γιατί η Ιταλία βγάζει τόσο καλούς οδηγούς στη Φόρμουλα 1 και το Μότο GP!!!
Πρώτη στάση ήταν το Positano μια γλυκύτατη μικρή κωμόπολη χτισμένη σχεδόν κάθετα! Την περπατήσαμε μέσα από τα στενά, παίρνοντας τα σκαλιά που κατέβαζαν κάτω στην παραλία. Κάναμε και μπάνιο καθήσαμε για μια μπύρα και μετά πήραμε το δρόμο για το Amalfi. Έναν δρόμο ακόμα πιο στενό, ακόμα πιο "τρομακτικό".

Positano

Φτάσαμε στο Αμάλφι και πήξαμε στον Αμερικανό τουρίστα. Εκατοντάδες από δαύτους που έτρεχαν από εδώ κι από εκεί προσπάθώντας να κάνουν ό,τι ακριβώς έλεγε ο ταξιδιωτικός οδηγός!! Φάε gelato, πιες limoncello, δες εκείνη την εκκλησία, περπάτα αυτόν τον δρόμο!

Amalfi

Ήπιαμε ένα καφέ, περπατήσαμε στα δρομάκια,  την ώρα που βράδιαζε αποφασίσαμε να γυρίσουμε πίσω στο Sorrento, τη βάση μας. Συμβουλή: Αν δεν τα πάτε καλά με δρόμους γεμάτους στροφές, μην επιχειρήσετε να το κάνετε μονοκόμματα. Λίγο πριν το Positano λιποθύμησα, προκαλώντας κυκλοφοριακή συμφόρηση μιας κι ο οδηγός είχε σταματήσει κι απειλούσε να μην ξεκινήσει αν δεν συνερχόμουν. Ασθμαίνοντας του έδωσα το οκ κι έκανα το υπόλοιπο της διαδρομής μέχρι το Sorrento σε οριζόντια θέση!
Το Sorrento έχει μια γλυκιά ατμόσφαιρα παρά το άγριο τοπίο, τα κτήρια, οι δρόμοι έχουν κάτι από τα μεγαλεία μιας άλλης εποχής. Διάσημοι συγγραφείς και καλλιτέχνες εγκαταστάθηκαν εδώ, έγραψαν και δημιούργησαν, εμπνεόμενοι από την ομορφιά του τόπου.  Στην πρόσοψη ενός σπιτιού υπάρχει μια ταμπέλα που μας πληροφορεί ότι ο Νορβηγός θεατρικός συγγραφέας Ηenrik Ibsen είχε γράψει ένα από τα αριστουργήματα του, τους "Βρυκόλακες" στο Sorrento. Ο Ιταλός τραγουδοποιός Lucio Dalla εμπνεύστηκε ένα από τα πιο διάσημα τραγούδια του εδώ, το Caruso.
Μου άφησε ωραίες εντυπώσεις. Κι έφαγα πολύ καλά σε ένα εστιατόριο το Αccento. Πολύ καλoφτιαγμένο και νόστιμο φαγητό με συμπαθέστατη wine list. Ο σερβιτόρος γνώριζε καλά το θέμα κρασί και μας βοήθησε στην επιλογή μας. Σε αυτό το εστιατόριο έφαγα για πρώτη φορά ένα παραδοσιακό ναπολιτάνικο πιάτο, spaghetti alla Nerano, φτιαγμένο με κολοκυθάκια και το τοπικό τυρί Provolone del Monaco.

Pasta alla Nerano @accento restaurant, Sorrento

Η σάλτσα είναι απίστευτα κρεμώδης κι ο σερβιτόρος βλέποντας τον ενθουσιασμό μου, μου εξήγησε πώς φτιάχνεται και μου τόνισε ότι δεν χρησιμοποιούν κρέμα γάλακτος. "Εδώ την μισούμε την κρέμα γάλακτος, δεν την χρησιμοποιούμε ποτέ!" μου είπε με τέτοια φωνή που όλο το εστιατόριο γύρισε και μας κοίταξε! Το πιο γνωστό επιδόρπιο γλυκό της περιοχής είναι η τάρτα με κρέμα ρικότα κι αχλάδι, εδώ έφαγα την τέλεια εκδοχή του γλυκού!

Για φαγητό:
Sorrento: Accento Restaurant , Corso Italia 38/D
Napoli: Οπουδήποτε!



Επίλογος:

Κατεβαίνοντας προς τον σταθμό Vanvitelli έπεσα πάνω σε αυτό, γραμμένο πάνω στο πεζοδρόμιο:

Η Νάπολη είναι φολκλόρ

Η Νάπολη είναι χρώμα

Η Νάπολη είναι τα πάντα

εκτός από μπεζ

*Ο τίτλος της ανάρτησης είναι κατά κάποιο τρόπο "κλεμμένος" από τον πρώτο στίχο του τραγουδιού-ύμνο για την Νάπολη που έγραψε ο αγαπημένος τροβαδούρος των Ναπολιτάνων, Pino Daniele, "Napul' e' mille culure". Είναι απίστευτο πόσο κόσμο άκουσα να τραγουδά τραγούδια του!